Τα κράτη δεν πτωχεύουν ούτε χρεωκοπούν--αναδιαρθρώνουν.

Κερδος 20 Ιουλίου 2011


Όλοι πλέον σχεδόν καθημερινά αναρωτιούνται αν η Ελλάδα θα πτωχεύσει ή αν θα βγει από την Ευρωζώνη και άλλα τραγικά σενάρια. Σε αυτό το άρθρο θα επιχειρήσω μια πιο πραγματιστική προσέγγιση. Πρώτα πρώτα, τα κράτη δεν πτωχεύουν και εκκαθαρίζουν όπως οι εταιρείες, συνεχίζουν να υπάρχουν, δεν εξαφανίζονται. Τα κράτη το μόνο που κάνουν είναι αναδιάρθρωση των χρεών τους. Με τον ενα ή τον άλλο τρόπο αυτό πρέπει να κάνει και η Ελλάδα αυτήν την στιγμή. Όμως αυτή η αναδιάρθρωση αν θέλουμε να πετύχει και να βγάλει την Ελλάδα από τον βάλτο πρέπει να έχει ορισμένα χαρακτηριστικά. Η Ελλάδα πρέπει να σταματήσει να επαιτεί τους εταίρους μας που έχουν γίνει και πιστωτές μας. Είναι αναγκαίο να συγκρότηση μια ομάδα ανθρώπων της αγοράς οι οποίοι γνωρίζουν και τα νομικά αλλά και τα τεχνικά χαρακτηριστικά και ξέρουν πως να διαπραγματευτούν με καρότα και μαστίγια με τους πιστωτές μας. Οι πολιτικές λύσεις έπαυσαν να υπάρχουν από την στιγμή που οι εταίροι μας έγιναν πιστωτές μας.
Ας μην ξεχνάμε πως δεν αναγκάσαμε ποτέ κανένα να μας δανείσει. Αυτοί που αγόρασαν τα Ελληνικά ομόλογα ήταν και είναι επαγγελματίες θεσμικοί επενδυτές που πληρωνόντουσαν για να πάρουν ρίσκο. Δεν πρέπει να σώσουμε τις λανθασμένες επενδυτικές τους επιλογές.
Μια αναδιάρθρωση είναι πολύ σημαντικό να είναι ολική και όχι μερική. Δηλαδή θα πρέπει να αναδιατάξουμε όλο το χρέος τον 350δις και όχι μόνο μέρος του ή μόνο συγκεκριμένες χρονιές. Το Γαλλικό σχέδιο που είχε προταθεί έπασχε μεταξύ άλλων και από αυτή την αδυναμία. Μια αναδιάρθρωση σε δόσεις θα κρατά την Ελλάδα όμηρο των πιστωτών της εις το διηνεκές.
Θα πρέπει επίσης να συμπεριλαμβάνει μια περίοδο χάριτος τουλάχιστον 3-4 ετών στην οποία δεν θα καταβάλουμε ούτε τόκους μα ούτε και χρεολύσια αν θέλουμε οι αλλαγές στην οικονομία της Ελλάδος να δουλέψουν και να βγούμε ξανά στην ανάπτυξη.
Θα πρέπει να υπάρχουν κανόνες και κυρώσεις στην περίπτωση που η Ελλάδα δεν τηρεί τις υποχρεώσεις τις για να αποφύγουμε τον ηθικό κίνδυνο (moral hazard).
Αυτή την στιγμή το χρέος μας είναι 350δις και διαρκώς αυξάνατε. Ας είμαστε ρεαλιστές, η Ελλάδα δεν δύναται να εξυπηρετήσει, πόσο μάλλον να το αποπληρώσει. Η Ελλάδα δεν πάσχει από κρίση ρευστότητας όπως πολλοί ισχυρίζονται αλλά από κρίση φερεγγυότητας. Χρειάζεται να δίνουμε 7.7% του ΑΕΠ ή το 30% των συνολικών φορολογικών εσόδων μόνο για τόκους μεγάλο μέρος του οποίου φεύγει εκτός Ελλάδος ως φόρος αίματος χωρίς να έχει καμία πιθανότητα να επαναπατριστεί, αφού 70% του χρέους είναι σε μη Ελληνικά πιστωτικά ιδρύματα. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να γίνει μεγάλη μείωση του κεφαλαίου. Αν λάβουμε υπόψιν μας, ότι είμαστε αναγκασμένοι να πληρώσουμε εξ’ολοκλήρου το ΔΝΤ και ότι θα είναι δύσκολο να κουρέψουμε διμερή δάνεια προς φίλια κράτη τότε η μείωση κεφαλαίου μπορεί να είναι μεγάλη στους υπολοίπους. Πρέπει επίσης να τονιστεί οτι για πρώτη φορά στην ιστορία της η Ελλάδα έχει δανειστεί με βάση το Ελληνικό νομικό δίκαιο. Είναι υψίστης σημασίας διότι σημαίνει πως οποιαδήποτε αντιδικία θα πρέπει να λυθεί σε Ελληνικά δικαστήρια και όχι διεθνή όπου ενδεχόμενες κυρώσεις θα είναι καταστρεπτικές. Αυτή την στιγμή μέσω του μνημονίου περνάμε μέρος του χρέους μας σε Αγγλικό δίκαιο. Σε 10 χρόνια αυτό μπορεί να είναι μοιραίο.

Αν θέλουμε η Ελλάδα να βγει ξανά στις αγορές για να δανειστεί πρέπει να γίνει ριζική αναδιάρθρωση. Κανένας μα κανένας δεν πρόκειται να μας δανείσει αν πρώτα δεν ξεκαθαρίσουμε το “παλαιό” χρέος των 350δισ. Σίγουρα θα υπάρχει πιστωτικό γεγονός και θα χρειαστεί να βοηθήσουμε μερικές Ελληνικές τράπεζες να επιβιώσουν και ενδέχεται να υπάρξει μετάσταση του προβλήματος και σε άλλες χώρες. Δεν είναι όμως το τέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως χαιρέκακα πολλοί προφητεύουν αλλά η αρχή μιας Ένωσης σε πιο στέρεες βάσεις.