Αν εξαιρέσουμε τις ανούσιες και παιδαριώδεις αντιπαραθέσεις σχετικά με την πατρότητα της ιδέας του Ευρωομολόγου υπάρχει το σημαντικό θέμα, του τι είναι ένα Ευρωομόλογο, πως μπορεί να εκδοθεί και τι σημαίνει για το όραμα και το μέλλον της Ευρώπης.
Για να εκδοθεί ένα ομόλογο, πρέπει να υπάρχει μια νομική οντότητα η οποία θα το εκδώσει και θα είναι υπεύθυνη για την πληρωμή των τόκων και την αποπληρωμή του κεφαλαίου στον ομολογιούχο. Μέχρι στιγμής το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητος (ΕΤΧΣ, EFSF) έχει εκδώσει 9.5δις ομολόγων σε Ευρώ για να χρηματοδοτήσει την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. Όμως αυτά τα 9.5δις ομολόγων του ΕΤΧΣ δεν μπορούν σε καμιά περίπτωση να χαρακτηριστούν Ευρωομόλογα. Ο λόγος είναι απλός. Το ΕΤΧΣ είναι μια εταιρεία κέλυφος χωρίς καμία οικονομική δραστηριότητα η δυνατότητα συλλογής φόρων. Το ΕΤΧΣ έχει απλώς πάρει εγγυήσεις από τις χώρες μέλη της Ένωσης. Αυτό σημαίνει ότι αποτελούν στοιχεία παθητικού των χωρών μελών και άρα επιβαρύνουν το χρέος τους αναλόγως της συμμετοχής τους στην συνεγγύηση που παρέχουν (Γερμανία 27%, Γαλλία 20%, Ιταλία 18%, Ισπανία 12%, Ελλάς 2.8% κλπ). Αν μία χώρα όπως η Ελλάς καταφύγει στο μηχανισμό τότε το μερίδιο της το αναλαμβάνουν οι υπόλοιπες χώρες.
Για να υπάρξει πραγματικά Ευρωομόλογο πρέπει ο εκδότης να έχει την δυνατότητα να το αποπληρώσει μέσω φόρων, έμμεσων ή άμεσων, τους οποίους θα επιβάλλει και θα συλλέγει πανευρωπαϊκά. Αυτό είναι μια τεράστια αλλαγή στην δομή και την φιλοσοφία της Ένωσης. Προϋποθέτει εκτός από νομισματική και κοινή δημοσιονομική οικονομική πολιτική. Με άλλα λόγια είναι ένα στάδιο προς την ομοσπονδιακή Ευρώπη. Ένα τέτοιο βήμα όμως δεν μπορεί να γίνει με μια απλή απόφαση υπουργών ή του συμβουλίου της Ευρώπης. Χρειάζεται ριζική αναθεώρηση της συνθήκης του Μάαστριχ, με ουσιαστική μείωση της Εθνικής κυριαρχίας υπέρ της ομοσπονδιακής ένωσης. Δεν είναι καθόλου σίγουρο ότι και οι 27 χώρες επιθυμούν μια τέτοια εξέλιξη, και για να αλλάξει η συνθήκη χρειάζεται ομοφωνία. Η Γαλλία κατά καιρούς έχει αναφέρει την Οικονομική Διακυβέρνηση (gouvernement économique) αλλά πάντα προσέκρουε στην Γερμανική καχυποψία ότι μία τέτοια εξέλιξη είναι μια εν κρυπτω μεταβίβαση χρημάτων από την Γερμανία στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Η έκδοση ενός τέτοιου Ευρωομολόγου έχει επίσης μεγάλες και άμεσες συνέπειες στον τρόπο με τον οποίο λειτουργούν οι δημοκρατικοί θεσμοί και οι κανόνες της σύγχρονης δημοκρατίας στην Ευρώπη. Φόροι επιβάλλονται και συλλέγονται μόνο από εκλεγμένους αντιπροσώπους οι οποίοι λογοδοτούν στον λαό. Θα μπορούσε για παράδειγμα, αρχικά να επιβληθεί ένας έμμεσος φόρος σε αλκοόλ και τσιγάρα ή ένα είδος πανευρωπαϊκού φόρου Τόμπιν στις χρηματιστηριακές συναλλαγές.
Με κανένα όμως τρόπο δεν θα πρέπει να επιτραπεί η επιβολή φόρων σε ευρωπαϊκό επίπεδο από οργανισμούς που δεν ελέγχονται και δεν λογοδοτούν άμεσα στον ευρωπαϊκό λαό. Ας μην ξεχνάμε ότι η Αμερικανική επανάσταση άρχισε με το σύνθημα «Κανένας φόρος χωρίς αντιπροσώπευση». Το μόνο όργανο στην Ευρώπη το οποίο είναι άμεσα εκλεγμένο είναι το Ευρωπαϊκό κοινοβούλιο το οποίο δεν έχει ακόμα την απαραίτητη ισχύ. Αν και έχουν γίνει σημαντικά βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση υπάρχει ακόμα τεράστιο έλλειμμα δημοκρατίας στην ΕΕ. Μια τέτοια πορεία θα σημάνει περαιτέρω υποβάθμιση των εθνικών κοινοβουλίων και της εθνικής κυριαρχίας υπέρ του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου και της Ευρωπαϊκής ομοσπονδιακής ιδέας. Η ιδέα αποτελεί ανάθεμα για πολλές ευρωπαϊκές χώρες και όχι μόνο για την Γερμανία.
Φτάνουμε δηλαδή σε ένα μεγάλο αδιέξοδο. Ή προχωράμε σε μια βαθύτερη Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο την ομοσπονδία με όσες χώρες αποφασίσουν ακολουθήσουν ή διακινδυνεύουμε την Ευρωπαϊκή ιδέα. Αυτοί είναι ουσιαστικά οι λόγοι για τους οποίους οι χώρες βλέπουν με σκεπτικισμό το Ευρωομόλογο. Στην Ελλάδα δυστυχώς δεν υπάρχουν τέτοιες ευαισθησίες αφού έχει σχεδόν ντεφακτο γίνει η δημοσιονομική ένωση και η μείωση της εθνικής κυριαρχίας και του κοινοβουλίου από τους πιστωτές μας. Η Ελλάδα είτε το θέλουμε είτε όχι είναι το πρώτο πλήρες μέλος της μελλοντικής ομόσπονδης Ευρώπης.
No comments:
Post a Comment